Zwerfvuil zorgt voor veel ergernissen. Het kost onze overheid elk jaar bakken geld, is slecht voor natuur, dier en mens en trekt bovendien ook ongedierte aan. Geschat wordt dat er in België elk jaar circa 25 miljoen kg zwerfvuil op straat of in de natuur belandt.
8 negatieve gevolgen van zwerfafval
1. Zwerfvuil geeft ergernis
Zwerfvuil is een van de voornaamste ergernissen over de eigen buurt, samen met hondenstront en gebrek aan parkeerplaatsen. Uit onderzoek blijkt dat bijna 90% van de Belgen zich ergert aan zwerfvuil. Toch gooit bijna 1 op de 5 mensen zelf ook weleens wat op straat.
2. Zwerfafval wordt niet gerecycleerd
Van de stukken grof zwerfafval (stukken groter dan 10cm) is ongeveer de helft verpakkingsmateriaal, zoals plastic bakjes of flesjes, blikjes en folie. Als het wordt opgeruimd en in de vuilverbranding belandt, kunnen de materialen niet gerecycleert worden. Zo gaan er waardevolle grondstoffen verloren. Dit geldt overigens ook voor het afval uit straatvuilnisbakken: ook dat komt in de verbrandingsoven terecht. Het best neem je dus je afval mee naar huis om het daar in de juiste vuilbak te werpen.
3. Zwerfafval veronreinigd onze bodem
Het duurt vaak lang voordat zwerfafval is afgebroken, zelfs natuurlijk afval zoals een bananenschil blijft lang bestaan. Sommige stoffen, zoals glas en plastic, breken zelfs helemaal niet af. Plastic verbrokkelt wel in heel kleine stukjes (microplastics), maar vergaat namelijk niet. Daarnaast is veel zwerfafval lastig om op te ruimen, bijvoorbeeld omdat het niet goed bereikbaar is (bij bankjes, paaltjes en in het groen), of omdat het ergens aan vast kleeft (kauwgom) of in de grond getrapt wordt (sigarettenpeuken).
4. Het komt terecht in onze waterlopen en oceanen
Een speciale vorm van zwerfafval is het drijvende plastic in oceanen. Dat heet ook wel de plasticsoep. De plasticsoep wordt door verschillende soorten afval veroorzaakt, er is niet één duidelijke bron. Een deel is (zwerf)afval van land dat met de wind of rivieren in zee terecht komt. Een deel bestaat uit piepkleine plastic deeltjes die door de rioolwaterzuivering heen kunnen en via rivieren in zee spoelen (dit zijn onder andere microplastics uit scrubs en microvezels uit synthetische kleding). En voor een deel is het afval van de scheepvaart en visserij (kapotte netten, vislijnen, maar ook afval dat van boord waait of wordt gegooid).
5. Zwerfvuil heeft ernstige gevolgen voor dieren
Zwerfafval kan ook een gevaar vormen voor de volksgezondheid, veiligheid en dierenwelzijn. Wanneer regenwater zich verzamelt in holtes van (kunststof) zwerfafval (plastic zeil, autoband), kunnen hierin ziektes en parasieten groeien. Organisch afval in het water kan algenbloei veroorzaken, wat schadelijk is voor mens en dier. Dieren kunnen gezondheidsschade ondervinden doordat ze zich aan de voorwerpen bezeren, ze per ongeluk opeten, of erin verstrikt raken. Grote zeedieren (zeevogels, vissen en andere zeedieren) kunnen afval aanzien voor voedsel. Hun maag raakt verstopt met het onverteerbare spul, waardoor ze uiteindelijk verhongeren. Dieren raken ook verstrikt in grote stukken plastic en ander afval, waardoor ze zich ernstig verwonden of zelfs doodgaan.
6. Uiteindelijk komt afval terug terecht op ons bord
Kleine plasticdeeltjes worden opgenomen in het lichaam van bijvoorbeeld mosselen en vis en komen op die manier in de voedselketen terecht. Verder kunnen dieren en mensen gezondheidsschade ondervinden van de afbraakproducten, wanneer bijvoorbeeld microplastics in ons eten en drinkwater terechtkomen.
7. Zwerfvuil trekt ongedierte aan
Zwerfafval trekt ongedierte aan zoals ratten, muizen en anderen.
8. Het kost de gemeentes elk jaar miljoenen
Afval in de openbare ruimte veroorzaakt niet alleen ergernis. Het is ook duur. De opruim van het zwerfvuil kost jaarlijks miljoenen euro’s. In Vlaanderen gaat het over duizenden tonnen afval per jaar.
8 tips tegen zwerfvuil
1. Spreek vervuilers aan of meld sluikstorten
Ligt er ergens vaak of veel zwerfvuil? Indien je weet wie het veroorzaakt heeft kan je die er op aanspreken of dit melden. Zwerfvuil of sluikstorten kan u melden via de website van de gemeente waar het zich bevind.
2. Houd openbare plaatsen schoon
Openbare plaatsen zoals shopping centra, sporthallen, cinema’s, etc… zijn verplicht om hun omgeving schoon en netjes te houden. Ligt er veel zwerfvuil? Dan kan je dit melden en ze vragen dit op te ruimen.
3. Gooi klein afval ook in de vuilbak
Ook kleine stukjes plastic, sigaretten peuken of kauwgom horen na gebruik thuis in de vuilbak. Hoe klein het ook mag zijn, neem het mee en gooi het in de vuilnisbak!
4. Recycleer!
Recycleer zo veel als mogelijk. Zo kan u meehelpen aan de belangrijke kringloop van kostbare grondstoffen. Alles wat niet gerecycleerd wordt gaat naar de verbrandingsoven. Ook alles wat in straatvuilnisbakjes wordt gegooit gaat naar de verbranding. Neem dus je plastic flesje of blikje mee en gooi het thuis in de juiste container.
5. Straat vuilbak vol? Neem je afval mee
We maken het allemaal wel eens mee, je wil iets weg werpen en de eerstvolgende straatvuilbak is volledig vol. Neem in dat geval je afval gewoon mee naar de volgende vuilnisbak, die meer dan waarschijnlijk niet zo vol is!
6. Laat geen ballonnen op
Ze komen op straat of in de natuur terecht. Daar kunnen dieren de ballonnen opeten of verstrikt raken in het touwtje. Meer dan 70 procent van de gemeenten heeft daarom al een verbod op het oplaten van ballonnen.
7. Beperk je eigen afval
Let bij het winkelen op wat je koopt en vermijd producten met onnodig veel verpakking of bijproducten. Wat nog bruikbaar is voor anderen kan je verkopen, weggeven of naar de kringloop brengen voor aleer je het als afval weggooit. Idealiter kan het gerecycleerd worden. Denk ook aan het gebruik van een herbruikbare boodschappen tas, drinkwater fles, enz…
8. Doe mee aan een opruimactie
Of je nu als lokaal bestuur, school, vereniging of bedrijf wil werken aan een zwerfvuilvrije omgeving of je wil op je eentje de handen uit de mouwen steken: er zijn enkele interessante initiatieven die je hierin verder kunnen helpen, zoals bijvoorbeeld Mooimakers. Elk klein beetje helpt!
Opruim bedrijf Boboke
Indien je een privé eigendom, buitenterrein of pand hebt waar er sprake is van veel zwerfvuil of ernstig sluikstorten kan u kiezen om dit te laten opruimen door een professionele opkuisfirma. Boedelruimer Boboke heeft meer dan 10 jaar ervaring in het vak en is een gevestigde waarde in Vlaanderen voor alle soorten opruimingen. Vraag een vrijblijvende offerte aan
